Heile 14 husmenn hadde Osa i 1875; over halvparten av gardbrukarane her inne var husmenn. Det overraskar oss kanskje i dag å sjå kor mange menneske dette landskapet kunne livberga. Kvart grasstrå vart sanka, utslåttene låg i steinurder og på fjellhyller, og alle brukande tre vart lauva. Det er denne omhugsame utnytting av alle ressursar som har skapt kulturlandskapet i Osa.
I ingeniørbustadene etter Osa Fossekompani, eit kortvarig krafteventyr 1915-26, er «Hjadlane Galleri for Samtidskunst» etablert.